Playlista z wszystkimi wersjami audio artykułów
Moje klasy, które w tym roku przystępują do Pierwszej Komunii Świętej mają wyjątkową okazję przeżywać tę uroczystość akurat w Niedzielę Zesłania Ducha Świętego. Gdy im o tym powiedziałem, nie do końca zrozumieli, na czym ta wyjątkowość polega… Jednak gdy oznajmiłem, że ksiądz przy ołtarzu będzie ubrany nie na biało (jak w ostatnie niedziele), ale na czerwono – wtedy wzrosło podekscytowanie. Dzieci (dorośli zresztą też) potrzebują pewnych namacalnych symboli, znaków, dzięki którym mogą lepiej zrozumieć niedostępną dla ich zmysłów tajemnicę. A Duch Święty jest tu koronnym przykładem.
“Nie istnieją proszę pana, prawda?”
Boga Ojca do pewnego stopnia potrafią sobie wyobrazić – chociaż to zawsze złudne skojarzenia, zakłócone przez nasze ludzkie obrazy ojców z ich niedoskonałościami. Towarzyszy temu oczywiście nadawanie cech ludzkich Absolutowi, który nie ma ciała i jest zupełnie innego rodzaju istotą, niż człowiek. Pomijam stylizowanie Go na obrazach na postać dziadka z brodą.
Najłatwiej jest z Panem Jezusem, który stał się człowiekiem, był w ciele dokładnie takim samym jak nasze, robił i czuł to, co my – z wyjątkiem grzechu.
Ale Duch Święty? „Duch” to pojęcie wieloznaczne. W świecie dzieci duchy straszą (z wyjątkami dobrych duszków). Bardziej przemądrzałe starszaki uświadamiają kolegom, że (cytuję) „przecież duchy nie istnieją, to bajki – nie istnieją proszę pana, prawda?”.
1. Duch obejmuje
Oprócz tradycyjnych i biblijnych symboli Ducha Świętego, warto skierować dzieci na skojarzenia im bliskie. Dla tych wierzących będzie to choćby znak krzyża. Gdy mówią „W imię Ojca i Syna…”, kierując dłoń od góry do dołu, Duch Święty jest tym, który ich jakby obejmuje, od lewej do prawej strony. On domyka całą Trójcę, czyni z niej pełen kształt, tak odczuwalny fizycznie przez rękę dziecka. Przeniesienie tego odczucia na wyobraźnię jest niewątpliwe.
2. Światło
Duch Święty jest światłem. Oba wyrazy („święty” i „światło”) zaczynają się na tę samą głoskę i są sobie bliskie. Gdy się bawimy, czytamy, przygotowujemy coś w kuchni, odrabiamy pracę domową itd. – bez światła jest to trudne lub nawet niewykonalne. On jest Tym, który oświeca i uświęca – czyli ułatwia, czyniąc coś w ogóle możliwym.
3. Ogień
Ogień to też rodzaj światła – ale bardziej odczuwalny, dający ciepło. Duch Święty ogrzewa nas swoją mocą, dzięki czemu mamy ją w sobie. Możemy zobaczyć, jak działają balony podróżne, czy małe lampiony z podgrzewaczami – bez ognia nie polecą, i nie wystarczy tu przecież światło lampy. Musi być żywy ogień. W naszym życiu jest podobnie: nie możemy się modlić bez ognia Ducha Świętego, bez jego żaru. Ale nie możemy też dobrze pracować, uczyć się, wypełniać swoich obowiązków.
4. Wiatr
Duch Święty jest wiatrem i Pismo Święte mówi, że wieje tam, gdzie chce. Wiatr to coś więcej, niż powietrze – nie tylko nas wypełnia, ale również popycha do przodu, nadaje prędkość. Nasze dzieci z pewnością widziały nieraz żaglówkę, może nawet same robiły jej małą wersję. Bez dmuchnięcia żaglówka nie popłynie. Bez Ducha Świętego, który jest „paliwem” w naszym życiu duchowym, również daleko się nie przemieścimy.
5. Gołębica
To jeden z najczęstszych symboli Ducha Świętego – głęboko biblijny, do tego od pewnego czasu w Kościele jedyny w ikonografii. Symbol wyjątkowy, bo związany z istotą żywą, nie materią lub żywiołem. Gołąb jest kojarzony jako ptak łagodny, delikatny, niosący pokój i nadzieję. Dzieci szczególnie cieszą się, gdy taki żywy symbol Ducha Świętego wleci do kościoła i fruwa pod całym sklepieniem. Kto wie, czy nie jest to wówczas rzeczywisty znak dany nieprzypadkowo?
6. Woda
Od pierwszej klasy wszystkie dzieci uczą się, jak ważna jest woda – jak bardzo potrzebuje jej człowiek, ile się w nas tej wody mieści, że trzeba ją oszczędzać i dobrze pożytkować. Jednocześnie w wielu rejonach świata woda jest prawdziwym skarbem. Czytając Ewangelię, widzimy również, że studnia była wówczas miejscem ważnym, wyjątkowym, zasilającym duży obszar. Podobnie jest z Duchem Świętym: każdy Go potrzebuje, ale nie każdy o Niego dba, prosi, troszczy się o Jego „poziom” w sobie.
7. Olej
W każdej kuchni jest olej lub oliwa – i dzieci doskonale wiedzą, jak działa: łagodzi, niweluje tarcia, pozwala przylgnąć niezbędnym przyprawom, dodatkom do potraw… Duch Święty tak właśnie działa. Szczególnie widać to w sakramencie bierzmowania, gdzie jest element namaszczenia olejem. Jednak również młodsze dzieci, dla których bierzmowanie jest jeszcze odległym sakramentem, mogą modlić się do Ducha Świętego o własne Nim „naoliwienie”. Dzieci znają dobrze powiedzenie, że komuś „brakuje oleju w głowie” – można to też tłumaczyć na sposób duchowy: tym „olejem w głowie” jest mądrość płynąca od Ducha Świętego.
Mam nadzieję, że tych kilka przykładów pomoże tobie i twoim dzieciom jeszcze bardziej świadomie wołać: “Duchu Święty, przyjdź!”.
Zobacz także
